Programma

Wanneer: donderdag 9 november 2023
Waar: Antropia, Driebergen

Opening en welkom door Elisabeth van den Hoogen.

Bestaanszekerheid als basis, voor velen is dat bepaald niet vanzelfsprekend. Zeker niet als de financiële zekerheid langdurig afwezig is, waardoor andere aspecten in het leven ook onzeker worden. Thomas Kampen doet onderzoek naar de olievlekwerking van (langdurige) financiële onzekerheid. Hiervoor kijkt hij onder meer naar de gesprekken bij de sociale dienst tussen consulent en client. Hoe houden gemeenten bijvoorbeeld in deze gesprekken – bewust of onbewust – de brede bestaansonzekerheid in stand, welke effecten heeft dat op inwoners, hoe kan dat beter en welke rol is hier weggelegd voor sociaal werkers?

Waarom is het zo belangrijk om mensen die voor hun inkomen afhankelijk zijn van de overheid te betrekken bij het maken van plannen voor nieuwe beleid en vooral voor de uitvoering? Inbreng van burgers moet worden gezien als een essentieel onderdeel van de beleidscyclus: vooraf raadplegen, evalueren en achteraf toetsen.

Fatma Koşer Kaya, voorzitter Landelijke Clientenraad, en Hanny Heuvelink uit Tilburg.

In het Gezond en Actief Leven Akkoord staat een sterke lokale sociale basis centraal, met als doel een gezonde bevolking in 2040. De staatssecretaris geeft zijn visie op bestaanszekerheid en het belang van de sociale basis. Hoe kan volgens hem het Rijk met gemeenten en inwoners de sociale basis versterken en de toegang tot het stelsel van voorzieningen verbeteren?

Hier vindt u een korte inhoudelijke beschrijving van de workshops in deze ronde.

De Participatiewet: Maatwerk leveren? Ja zeker! Maar hoe gaat dat in de praktijk?

Maatwerk en menselijke maat zijn niet meer weg te denken als het gaat om bijstand. Het toepassen hiervan is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Want hoe en wanneer kan het worden toegepast? En is het dan niet subjectief? De Participatiewet geeft ruimte voor maatwerk en menselijke maat, maar waar? De interactieve deelsessie van Wolters Kluwer Schulinck zal een combinatie zijn van het geven van informatie en het bespreken van casussen uit de praktijk. We bespreken:

  • De mogelijkheden in de Participatiewet
  • Wat zegt de rechtspraak?
  • Ervaringen uit de praktijk delen
De deelsessie wordt verzorgd door mr. Kim Brummans, werkzaam bij Wolters Kluwer Schulinck als senior vakredacteur Participatiewet en docent in het sociaal domein.

Vereenvoudigde uitvoering in complexe regelgeving

Gemeenten moeten veel wetgeving uitvoeren als het gaat om het ondersteunen van hun inwoners die niet kunnen werken of niet voldoende verdienen om rond te komen. Voor uitvoerders is dat vaak complex en dat leidt voor burgers tot lange wachttijden. Hoe kan het ook anders? Gemeenten kunnen werken op basis van vertrouwen en al beschikbare gegevens. Handhaving kan ook achteraf plaatsvinden. De deelsessie wordt verzorgd door de Landelijke Cliëntenraad, die toelicht wat de winst van deze aanpak is. En Bert Smeijsters van ISD BOL uit Landgraaf vertelt graag wat hun aanpak is en welke voordelen dit oplevert.

Wat werkt bij de aanpak van armoede en bij wie?

Verschillende interventies proberen armoede aan te pakken. Maar hoe werken ze en bij wie?  In de afgelopen vier jaar deden gemeenten, uitvoerende organisaties, ervaringsdeskundigen, kennispartners en twee universiteiten samen onderzoek hiernaar. Wat is nodig om bestaande interventies in te passen in de eigen gemeentelijke beleids- en uitvoeringspraktijk? In deze workshop onder leiding van Hanneke Mateman van Movisie delen de betrokken gemeenten en ervaringsdeskundigen de resultaten en vertellen over hun ervaringen bij de aanpak van armoede.

Hoe kan de gemeente vanuit verschillende beleidsterreinen mantelzorgers ondersteunen?

Mantelzorgondersteuning is een gemeentelijke taak, die niet op zichzelf staat. Burgers met mantelzorgtaken hebben immers ook andere rollen in de maatschappij. Zij zijn bijvoorbeeld werknemer, hebben kinderen en hebben net als iedereen vragen over financiën of wonen. De druk op burgers om te gaan mantelzorgen neemt toe. En daarmee het risico op problemen op andere beleidsterreinen. Het versterken van de Sociale Basis is cruciaal voor ondersteuning van mantelzorgers. Maar ondersteuning vanuit verschillende beleidsterreinen biedt meer resultaat. Wieke Hengeveld, beleidsadviseur bij MantelzorgNL, en Natalia Vermeulen, adviseur en projectleider bij MantelzorgNLpro, delen in deze workshop de ‘lessons learned’ uit adviestrajecten voor gemeenten. Leer welke ondersteuning door mantelzorgers als effectief wordt ervaren en welke verbetermogelijkheden er zijn.

Financieel Fit in Den Helder

Ervaar in deze deelsessie hoe de gemeente Den Helder, samen met maatschappelijke partners, het bewustzijn over geldzorgen en de financiële en maatschappelijke redzaamheid van inwoners heeft vergroot. Daarnaast worden problemen eerder gesignaleerd, leven minder inwoners in armoede, neemt het aantal bijzondere bijstandsaanvragen voor problematische schulden af en worden minima-regelingen beter gevonden. Dit alles mede door het initiatief Financieel Fit in Den Helder. Deze deelsessie wordt verzorgd door wethouder Peter de Vrij en beleidsadviseur Ilona Zier-Reijerse.

In september verschijnt het tweede rapport van de landelijke Commissie Sociaal Minimum. Wat is er nodig van het Rijk voor een steviger sociaal minimum en vooral voor een groter bereik en gebruik van bijvoorbeeld toeslagen? Nadja Jungmann biedt als lid van de Commissie een blik op de aanbevelingen en zet tijdens het congres voorts de schijnwerper op de gemeenten. Terwijl het Rijk zich buigt over de besteding van twee miljard voor het tegengaan van armoede en over het rapport van de Commissie, kunnen en moeten gemeenten al aan de slag met een effectiever beleid voor bestaanszekerheid.

De handschoen van Nadja Jungmann zal Peter Heijkoop oppakken. Hoewel de VNG in een pittig essay eerder dit jaar zeker de pijlen richt op Den Haag, ligt er volgens hem ook een dure belofte bij gemeenten: bestaanszekerheid gaat om niets minder dan het veiligstellen van een menswaardig bestaan. Hoe ziet de lokale agenda over bestaanszekerheid eruit? En op welke doorbraken kunnen we niet langer wachten?

Hier vindt u een korte inhoudelijke beschrijving van de workshops in deze ronde.

Financieel Fit in Den Helder

Ervaar in deze deelsessie hoe de gemeente Den Helder, samen met maatschappelijke partners, het bewustzijn over geldzorgen en de financiële en maatschappelijke redzaamheid van inwoners heeft vergroot. Daarnaast worden problemen eerder gesignaleerd, leven minder inwoners in armoede, neemt het aantal bijzondere bijstandsaanvragen voor problematische schulden af en worden minima-regelingen beter gevonden. Dit alles mede door het initiatief Financieel Fit in Den Helder. Deze deelsessie wordt verzorgd door wethouder Peter de Vrij en beleidsadviseur Ilona Zier-Reijerse.

Op weg naar een zeker bestaan

Werk dat je past, een dak boven je hoofd, geen diepe armoede of onoverkomelijke schulden, toegang tot zorg en onderwijs in een veilige leefomgeving. Dat is bestaanszekerheid. Bij een aanzienlijk deel van de mensen in Nederland staat die al jaren ernstig onder druk. De VNG schrijft in haar recente essay Bestaanszekerheid als belofte zelfs dat de bestaanszekerheid als grondwettelijke zorg van de overheid in crisis is. De gemeenten verbinden zich aan drie beloftes: werkzekerheid, inkomenszekerheid en menselijke maat. Movisie richt zich op het hoe. In deze workshop ontsluit Marjet van Houten van Movisie aan de hand van het concrete project ‘De drempel over’ hoe op een integrale manier gewerkt kan worden aan het realiseren van de beloften van bestaanszekerheid.

Nabijheid als succesfactor in de grootste galerijflat van Nederland

Door de gemeente Zeist en woningcorporatie Woongoed Zeist is in 2020 een sociale aanpak gekoppeld aan de renovatie van de L-flat. Alle bewoners kregen een huisbezoek en de zorgprofessionals van team Voor L-kaar werkten vanuit de flat. De renovatie is onlangs afgerond en de sociale aanpak is geëvalueerd. Bewoners willen dat het team in de flat blijft, ook na de renovatie. In deze interactieve deelsessie nemen betrokken medewerkers van uitvoering en beleid - van de gemeente, Buurtzorg Jong en Woongoed Zeist - je mee naar de flat: wat zijn de opbrengsten en waarom is nabijheid een succesfactor? We gaan graag in gesprek over lessen voor een eenvoudiger stelsel en meer maatwerk. Voor plekken mét en zonder renovatie.

Hoe kan de gemeente vanuit verschillende beleidsterreinen mantelzorgers ondersteunen?

Mantelzorgondersteuning is een gemeentelijke taak, die niet op zichzelf staat. Burgers met mantelzorgtaken hebben immers ook andere rollen in de maatschappij. Zij zijn bijvoorbeeld werknemer, hebben kinderen en hebben net als iedereen vragen over financiën of wonen. De druk op burgers om te gaan mantelzorgen neemt toe. En daarmee het risico op problemen op andere beleidsterreinen. Het versterken van de Sociale Basis is cruciaal voor ondersteuning van mantelzorgers. Maar ondersteuning vanuit verschillende beleidsterreinen biedt meer resultaat. Wieke Hengeveld, beleidsadviseur bij MantelzorgNL, en Natalia Vermeulen, adviseur en projectleider bij MantelzorgNLpro, delen in deze workshop de ‘lessons learned’ uit adviestrajecten voor gemeenten. Leer welke ondersteuning door mantelzorgers als effectief wordt ervaren en welke verbetermogelijkheden er zijn.

De rol van sport en bewegen in de sociale basis

Toegankelijke en laagdrempelige beweeg- en sportactiviteiten kunnen bijdragen aan de sociale basis. Deelname aan deze activiteiten, mits op juiste wijze vormgegeven, bevordert zelfvertrouwen, mentale gezondheid, zelfredzaamheid en ontwikkeling van sociale vaardigheden. Juist voor mensen in kwetsbare posities waardevol, maar deelname aan activiteiten is niet vanzelfsprekend. Hoe zorgen we dat kinderen en jongeren in gezinnen met schulden wél gaan sporten, en eenzame ouderen de weg vinden naar een beweegactiviteit in de wijk? Daarover gaan we in gesprek, onder leiding van Lonneke Schijvens van Kenniscentrum Sport & Bewegen en aan de hand van voorbeelden uit de praktijk.

Hier vindt u een korte inhoudelijke beschrijving van de workshops in deze ronde.

De Participatiewet: Maatwerk leveren? Ja zeker! Maar hoe gaat dat in de praktijk?

Maatwerk en menselijke maat zijn niet meer weg te denken als het gaat om bijstand. Het toepassen hiervan is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Want hoe en wanneer kan het worden toegepast? En is het dan niet subjectief? De Participatiewet geeft ruimte voor maatwerk en menselijke maat, maar waar? De interactieve deelsessie van Wolters Kluwer Schulinck zal een combinatie zijn van het geven van informatie en het bespreken van casussen uit de praktijk. We bespreken:

  • De mogelijkheden in de Participatiewet
  • Wat zegt de rechtspraak?
  • Ervaringen uit de praktijk delen
De deelsessie wordt verzorgd door mr. Kim Brummans, werkzaam bij Wolters Kluwer Schulinck als senior vakredacteur Participatiewet en docent in het sociaal domein.

Nabijheid als succesfactor in de grootste galerijflat van Nederland

Door de gemeente Zeist en woningcorporatie Woongoed Zeist is in 2020 een sociale aanpak gekoppeld aan de renovatie van de L-flat. Alle bewoners kregen een huisbezoek en de zorgprofessionals van team Voor L-kaar werkten vanuit de flat. De renovatie is onlangs afgerond en de sociale aanpak is geëvalueerd. Bewoners willen dat het team in de flat blijft, ook na de renovatie. In deze interactieve deelsessie nemen betrokken medewerkers van uitvoering en beleid - van de gemeente, Buurtzorg Jong en Woongoed Zeist - je mee naar de flat: wat zijn de opbrengsten en waarom is nabijheid een succesfactor? We gaan graag in gesprek over lessen voor een eenvoudiger stelsel en meer maatwerk. Voor plekken mét en zonder renovatie.

Breed Offensief

Op 1 juli 2023 zijn de laatste maatregelen in het kader van Breed offensief ingevoerd. Dat betekent dat gemeenten een belangrijke rol krijgen bij het creëren van meer arbeidskansen voor mensen met een arbeidsbeperking. Zij zullen hierin samen optrekken met werkgevers - zij moeten vooral te maken krijgen met meer eenvoud in regelgeving - en ook (potentiële) werknemers. Wat wordt van gemeenten verwacht? Hoe kunnen zij ondersteuning op maat gaan bieden? Deze deelsessie wordt verzorgd door Peter van Leeuwen en Bart van den Krommenacker van de Landelijke Cliëntenraad en een vertegenwoordiger vanuit werkgevers.

Werken aan een betekenisvolle sociale basis voor meer bestaanszekerheid

De verwachtingen van de sociale basis zijn torenhoog. Vanuit allerlei beleidsperspectieven kijkt men naar de sociale basis als een mogelijke oplossing: de jeugdhulp, de curatieve zorg, de Wmo en vanuit het perspectief van armoedebestrijding en bestaanszekerheid. Maar wat is de relatie tussen de sociale basis en bestaanszekerheid? Valt bestaanszekerheid niet buiten de invloedssfeer van betrokkenen in de sociale basis? Hoe voorkomen we dat we met holle beleidsfrasen verwachtingen scheppen die niet waargemaakt kunnen worden? Wat kan de sociale basis wél betekenen voor de bestaanszekerheid? Andrew Britt van het Verwey-Jonker Instituut neemt deelnemers mee in deze vraagstukken en biedt concrete handvatten en praktijkvoorbeelden.

aanmelden

Binnenlands Bestuur organiseert dit congres in samenwerking met de volgende partners: